15/07/2006 12:05 GMT+7

Nên ưu tiên làm mới đường sắt cao tốc

KHIẾT HƯNG - TUẤN PHÙNG thực hiện
KHIẾT HƯNG - TUẤN PHÙNG thực hiện

TT - 30,8 tỉ USD là tổng số vốn đầu tư xây dựng ba tuyến đường sắt cao tốc (ĐSCT) Hà Nội - Vinh, Nha Trang - TP.HCM, TP.HCM - Vũng Tàu và một tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội - Hải Phòng giai đoạn từ 2010-2015 đang được Tổng công ty Đường sắt VN (ĐSVN) kiến nghị Chính phủ thực hiện.

PdJigskb.jpgPhóng to
TT - 30,8 tỉ USD là tổng số vốn đầu tư xây dựng ba tuyến đường sắt cao tốc (ĐSCT) Hà Nội - Vinh, Nha Trang - TP.HCM, TP.HCM - Vũng Tàu và một tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội - Hải Phòng giai đoạn từ 2010-2015 đang được Tổng công ty Đường sắt VN (ĐSVN) kiến nghị Chính phủ thực hiện.

* Thưa ông, các phương án nâng cấp cải tạo kinh tế hơn mà vẫn hiệu quả nhưng tại sao tổng công ty lại kiến nghị phương án làm mới hoàn toàn các tuyến ĐSCT tại VN?

- Ông Nguyễn Hữu Bằng: Đúng là có nhiều phương án được đưa ra nhưng chúng tôi kiến nghị xây mới hoàn toàn các tuyến ĐSCT vì ĐSCT không thể chạy lắt nhắt. Khi tàu chạy với tốc độ 300-400km/g thì các ga phải cách nhau 100-200km. Như vậy, từ Hà Nội vào Vinh gặp một ga là đẹp. Mặt khác, nếu chạy theo tuyến đường cũ, đi qua các TP dày đặc sẽ không phù hợp với đường cao tốc. Đặc biệt, nếu làm đường 1,435m trên khổ đường 1m hiện nay để chạy cao tốc sẽ phải giải phóng mặt bằng rất lớn vì bây giờ đường sắt đang nằm sát nhà dân.

Hiện nay, các nước xung quanh chúng ta cũng đều xây dựng một tuyến ĐSCT mới bên cạnh tuyến đường sắt cũ. Nhật Bản có đường sắt khổ 1,067m dày đặc nhưng họ vẫn làm riêng một tuyến ĐSCT mới. Hàn Quốc cũng có đường khổ 1,067m nhưng từ Seoul đi Busan họ cũng làm mới tuyến đường cao tốc...

* Nhưng rõ ràng là chúng ta vẫn có thể cải tạo đường khổ 1m hiện nay sang khổ 1,435m để chạy cao tốc vì thực tế ĐSVN đã có những tuyến đường kiểu này?

- Từ những năm 1960 chúng tôi đã đặt thêm một thanh ray nữa bên cạnh hai thanh ray của đường khổ 1m để chạy tàu khổ 1,435m cho các tuyến Đồng Đăng (Lạng Sơn) - Gia Lâm (Hà Nội), Yên Viên (Hà Nội) - Thái Nguyên, Lưu Xá (Thái Nguyên) - Hạ Long (Quảng Ninh). Tổng chiều dài tuyến đường khổ 1,435m hiện nay là 350km.

Ban đầu có thể đánh giá việc cải tạo này hiệu quả nhưng thực tế là không hiệu quả. Lý do là công duy trì, bảo dưỡng rất tốn kém. Với đường ba ray thì tàu khổ 1m cũng chạy, tàu khổ 1,435m cũng chạy nên sẽ có một ray phải làm việc bằng hai thanh còn lại. Như thế nó sẽ mòn không đều. Muốn sửa chữa ray này thì phải sửa chữa cả hai ray còn lại sẽ rất lãng phí. Vì thế có người nói đường ba ray là ba “khổ”. “Khổ” vì có ba khổ đường và “khổ” vì nỗi khổ của ngành đường sắt trong quản lý và sử dụng sẽ gấp nhiều lần hơn.

* Có ý kiến cho rằng tổng công ty đưa ra phương án xây dựng quá nhiều kilomet ĐSCT?

- Nhật Bản làm từ năm 1964, đến giờ vẫn tiếp tục xây dựng ĐSCT và hiện họ có khoảng 3.000km đường cao tốc. Pháp có các tuyến ĐSCT nối giữa các TP lớn nhưng họ phải phân kỳ đầu tư. VN cũng sẽ phân kỳ như vậy, ban đầu sẽ nối giữa các TP lớn, các khu công nghiệp chứ không thể làm cùng một lúc. Vì thế chúng tôi ưu tiên tuyến Hà Nội - Vinh, TP.HCM - Nha Trang. Đầu tư của Nhà nước trước mắt cũng chỉ đầu tư những đoạn đó.

* Nhưng hơn 30 tỉ USD cho hệ thống ĐSCT, trong đó các ông tính 37 triệu USD/km là quá tốn kém?

- Rõ ràng làm ĐSCT là phải tốn kém. Mức đó chúng tôi lấy đơn giá của Hàn Quốc đã làm để áp vào. Đây là mức đầu tư cao nhưng là mức đầu tư đồng bộ, gồm cả hạ tầng cơ sở và chế tạo phương tiện. Nếu đầu tư riêng vào hạ tầng thì chỉ khoảng 2/3 mức đó. Nhưng chúng ta vẫn phải đầu tư vì hiệu quả không tính bằng tiền mà bằng các mặt xã hội khác. Chúng ta nói nhiều đến môi trường trong sạch và chỉ đường sắt mới đáp ứng được điều này. Ngoài ra, đầu tư cao nhưng tuổi thọ của tuyến đường sẽ dài. Hiện nay chúng ta vẫn dùng đường sắt từ thời Pháp để lại.

* Ông cho rằng mức đầu tư đó là đầu tư đồng bộ nhưng liệu ngân sách có kham nổi?

- Phần hạ tầng chiếm 2/3 dứt khoát Nhà nước phải đầu tư. 1/3 còn lại có thể là các doanh nghiệp, các thành phần khác cùng tham gia. Luật đường sắt cho phép các thành phần ngoài ngành đường sắt tham gia đầu tư vào đường sắt. Đầu tư vào hạ tầng là việc của Nhà nước chứ không thể một thành phần nào làm được. Nhiều nước còn coi ngành đường sắt là hoạt động công ích, không yêu cầu phải kinh doanh.

* Như vậy, nếu xây mới một hệ thống ĐSCT thì hệ thống đường sắt hiện tại sẽ được khai thác như thế nào?

- Vẫn sẽ được khai thác như cũ. Mới đây Hà Nội đã đề nghị tổng công ty cùng phối hợp mở tuyến tàu con thoi (chạy liên tục như xe buýt) từ Long Biên (Hà Nội) đi Bắc Giang. Chúng tôi đang định làm việc với Hà Nội để triển khai. Các tuyến còn lại sẽ phải đầu tư nâng cấp và làm lại hành lang an toàn giao thông để khai thác tàu địa phương. Các tuyến này cần đầu tư khoảng vài trăm nghìn tỉ đồng.

* Đến nay công việc nghiên cứu xây dựng tuyến ĐSCT đã được triển khai tới đâu, thưa ông?

- Chúng tôi đã có văn bản báo cáo Chính phủ về việc nghiên cứu xây dựng. Việc xây dựng hệ thống mạng lưới ĐSCT cũng như mạng lưới đường sắt đô thị ở các nước đều có một ủy ban trực thuộc Chính phủ để chỉ đạo. Nhưng mình lại không theo các nước. Hiện nay Hà Nội làm một đoạn, TP.HCM làm một đoạn, Bộ Giao thông - vận tải làm một đoạn. Tổng công ty ĐSVN thực hiện nhiệm vụ quản lý và khai thác các tuyến đường sắt nhưng nhiều cái không được giao. Chúng tôi đang quản lý, khai thác thì giao cho chúng tôi là đúng nhất.

Theo tôi, chính sách đầu tư giao thông của VN đang khập khiễng khi đầu tư quá nhiều vào đường bộ. Nhật Bản từng khuyến cáo chúng ta về điều đó. Từ năm 1996-2000, đầu tư vào đường sắt chỉ bằng 2% so với đường bộ, từ 2001-2005 tăng lên được hơn 4%. Đầu tư ít như thế thì làm sao đáp ứng được nhu cầu vận chuyển của cả nước?

kzu5OAxh.jpgPhóng to

+ Giai đoạn 2016 - 2020: Xây dựng các tuyến Vinh - Nha Trang; TP.HCM - Cần Thơ; Hà Nội - Lạng Sơn.

+ Giai đoạn sau năm 2020: Xây dựng các tuyến Hà Nội - Lào Cai; Hà Nội - Hạ Long; tuyến đường sắt mới Tây nguyên.

KHIẾT HƯNG - TUẤN PHÙNG thực hiện
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên